Hipertansiyon Nedir?
Hipertansiyon, kalbin kan pompalama görevini yapması sırasında damarda oluşturduğu basıncın olması gerekenden daha yüksek olduğu durumları ifade etmektedir. Normal şartlarda belirli değer aralığına sahip olan büyük ve küçük tansiyon yüksek oranlara ulaştığında hipertansiyon ortaya çıkmaktadır. Büyük tansiyonun değerinin 140 mmHg ve üzerinde, küçük tansiyonun değerinin ise 90 mmHg üzerine çıkması hipertansiyon belirtisi olarak görülmektedir.
Hipertansiyonun ölçüm yapılmadan önce kişilerde oluşturduğu birtakım etkiler de olmaktadır. Bu belirtiler sıklıkla baş dönmesi, baş ağrısı, halsizlik, kalpte çarpındı, görmede kısa süreli bozukluklar, kulaklarda çınlama hissiyatı ve burun kanaması olarak kendini göstermektedir. Hipertansiyon, çeşitli tedavi yöntemleri ile kontrol altına alınabilmekte ve bu durumda çoğu zaman hayati bir risk taşımamaktadır. Fakat önlem alınmadığı ve süreklilik gösterdiği takdirde ölümcül sonuçlara da yol açabilmektedir.
Hipertansiyon Nasıl Ortaya Çıkar?
Hipertansiyonun nasıl ve neden ortaya çıktığı da merak edilen sorular arasındadır. Öncelikli olarak hipertansiyonun birincil ve ikincil olmak üzere iki tipi olduğu bilinmelidir. Birincil tip hipertansiyon, genetik faktörlerden kaynaklı olarak açığa çıkabilmektedir. Bunun yanı sıra fazla tuz tüketmek, uzun süre hareketsiz yaşamak ve sağlıksız beslenmek, stres, tütün ve alkol ürünlerinin tüketimi, fazla kilo gibi durumlar da hipertansiyonun tetikleyicileri arasında değerlendirilmektedir. Fakat yine de bunların direkt olarak sebep değil tetikleyici olarak ortaya çıktığı unutulmamalıdır. Hipertansiyona tam olarak neyin neden olduğu belirlenememektedir.
İkincil tip hipertansiyon ise çoğu zaman belirli nedenlere bağlı olarak ortaya çıkmaktadır. Bunların görülen en sık nedenleri arasında böbrek rahatsızlıkları, uyku apnesi, tiroid bezine bağlı olarak gelişen rahatsızlıklar ve aort damarının doğuştan dar olması gibi nedenlerin yanı sıra doğum kontrol hapları, romatizma hastalıklarında ve depresyon rahatsızlıklarında kullanılan birtakım ilaçlar sayılmaktadır.
Hipertansiyon, hemen her yaşta belirli nedenlere bağlı olarak görülse de belirli risk faktörleri de bulunmaktadır. 40 yaş ve üzerinde olmak, obezite, genetik olarak hipertansiyon geçmişinin bulunması, gebelik gibi faktörler hipertansiyonu doğurabilmektedir. Hipertansiyonun tedavisi ise çeşitli etkin ilaçlar ile yapılabilmektedir. Bu süreçte yaşam tarzının değiştirilmesi ve kişinin, hipertansiyona neden olan kendisinden kaynaklı etkenleri ortadan kaldırması da önem arz etmektedir.
Hipertansiyon Belirtileri Nelerdir?
Hipertansiyon veya yüksek tansiyon, kan basıncının normalden daha yüksek olduğu bir durumdur. Hipertansiyon genellikle semptomlar üretmez ve “sessiz katil” olarak adlandırılır, çünkü birçok insan hiçbir belirti göstermeden yüksek tansiyonla yaşayabilir. Ancak, bazı insanlar yüksek tansiyonun belirtilerini fark edebilirler.
Hipertansiyonun belirtileri aşağıdakiler olabilir;
- Baş ağrısı: En sık görülen belirtilerden biridir ve genellikle enseden başlayarak yayılır.
- Baş dönmesi: Yüksek tansiyon, baş dönmesine neden olabilir ve bazen dengenizi kaybetmenize neden olabilir.
- Göğüs ağrısı: Yüksek tansiyon, kalp kasının çalışması için gereken oksijen ve kanı azaltabilir, bu da göğüs ağrısına neden olabilir.
- Nefes darlığı: Yüksek tansiyon, kalbinize ve akciğerlerinize yeterli oksijen ve kan sağlamadığı için nefes darlığına neden olabilir.
- Kulak çınlaması: Yüksek tansiyon, kulaklarda çınlama veya uğultuya neden olabilir.
- Bulanık görme: Yüksek tansiyon, kan damarlarınızın gözlerinize yeterli kan sağlamamasına neden olabilir ve bulanık görmenize neden olabilir.
- Burun kanamaları: Yüksek tansiyon, kan damarlarınızın zayıflamasına neden olabilir ve burun kanamasına neden olabilir.
Hipertansiyonun belirtileri hafif olabilir ve yalnızca ara sıra ortaya çıkabilir veya daha ciddi olabilir ve sürekli olarak devam edebilir. Ancak, hipertansiyonun belirtileri her zaman tansiyonunuzun yüksek olduğu anlamına gelmez ve bu nedenle, yüksek tansiyonunuzun olup olmadığını belirlemek için düzenli olarak tansiyonunuzu kontrol etmeniz önemlidir.
Hipertansiyon hangi yaşlarda görülür?
Hipertansiyon her yaşta görülebilir, ancak yaşlılıkla birlikte daha yaygın hale gelir. Genellikle 40 yaşın üzerindeki yetişkinlerde daha sık görülür. Ancak son yıllarda, genç yetişkinler arasında hipertansiyon vakalarında artış olduğu da bildirilmektedir. Bu artışın nedeni, obezite, hareketsiz yaşam tarzı, yüksek tuz alımı, stres, alkol ve sigara tüketimi gibi yaşam tarzı faktörlerindeki değişiklikler olabilir. Bu nedenle, yaşınız ne olursa olsun, sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemek ve düzenli olarak kan basıncınızı kontrol ettirmek önemlidir. Hipertansiyon genellikle belirtiler vermez, bu nedenle düzenli sağlık kontrolleri ve tansiyon ölçümleri, erken teşhis ve tedavi için önemlidir.
Hipertansiyon nasıl tedavi edilir?
Hipertansiyon tedavisi, tansiyonun yüksekliği ve diğer sağlık durumlarına göre değişir. Tedavinin amacı, kan basıncını normal seviyelere düşürmek, sağlık risklerini azaltmak ve yaşam kalitesini artırmaktır. İşte hipertansiyon tedavisi için kullanılan bazı yöntemler:
- Yaşam tarzı değişiklikleri: Düzenli egzersiz yapmak, düşük tuzlu diyet, sağlıklı bir diyet, stres yönetimi, alkol tüketimini sınırlamak ve sigarayı bırakmak gibi yaşam tarzı değişiklikleri hipertansiyon tedavisinin bir parçasıdır.
- İlaç tedavisi: Doktorunuz, kan basıncını düşürmek için ilaç reçete edebilir. Bu ilaçlar, tansiyonu düşürmek için farklı mekanizmalara sahip olabilirler ve sıklıkla bir arada kullanılırlar. İlaç tedavisi ile ilgili tüm sorularınızı doktorunuza sormaktan çekinmeyin.
- Cerrahi tedavi: Nadiren, hipertansiyon cerrahi yöntemlerle tedavi edilebilir. Bu yöntemler, böbrek arter darlığı veya adrenal bez sorunları gibi spesifik durumlarda kullanılır.
Tedavi planı, hipertansiyonun derecesine ve kişinin diğer sağlık koşullarına bağlı olarak değişebilir. Hipertansiyonun kontrol altına alınması için önemli olan, tedaviye düzenli olarak uymak, tansiyonu düşüren yaşam tarzı değişikliklerini uygulamak ve doktorunuzun önerdiği ilaçları düzenli olarak kullanmaktır.